Test senzora leptira gasa
Test senzora leptira gasa se sprovodi kada je dijagnostikom očitana greška, zbog lošeg rada motora ili se sumnja na njegovu ispravnost. Senzor podatke o položaju leptira gasa kao naponsku veličinu prosleđuje upravljačkoj jedinici na dalju obradu. Najčešći simptomi lošeg ili neprilagođenog senzora su zastoj motora, pogrešan broj obrtaja u praznom hodu i oklevanje i posrtanje tokom ubrzanja. Smeša goriva i vazduha je neprilagođena jer EUJ ne prima ispravne podatke sa senzora položaja leptira gasa. Ako se jave ovi problemi u radu motora potrebno je obaviti test ispravnosti senzora leptira gasa.
Utvrđivanje tipa senzora leptira gasa
Pre ispitivanja upoznajemo se sa vrstom, električnom šemom veze, rasporedom priključaka i stvarnim vrednostima za ispravan senzor leptira gasa.
Postoje nekoliko vrsta senzora. Najstariji tip je senzor kao prekidač položaja leptira gasa (a). On u sebi sadrži dva tastera i breg na osovini leptira. Kada je prazan hod leptir gasa je zatvoren i breg pritisne jedan taster. Kada je leptir gasa potpuno otvoren to je režim punog opterećenja i breg pritisne drugi taster. U režimu delimičnog opterećenja leptir gasa je delimično otvoren. U ovom režimu breg ne dodiruje ni jedan taster i oba su otvorena. Preko tastera upravljačkoj jedinici se šalje minus napajanje. Na osnovu kombinacije dobijenih podataka sa tastera EUJ prepoznaje tri režima rada motora (prazan hod, delimično i puno opterećenje) i na osnovu toga može da prilagodi ubrizgavanje i rad motora.
Sa razvojem sistema ubrizgavanja EUJ zahteva tačan položaj leptira gasa i umesto tastera u senzor je ugrađen potenciometar (b). Klizač potenciometra je na osovini i rotira zajedno sa leptirom. Na potenciometar se iz EUJ dovodi napajanje. Potenciometar je razdelnik napona i izlazni napon sa klizača zavisi od njegovog položaja, odnosno ugaonog položaja leptira gasa. EUJ na osnovu dobijenog podatka sa senzora može da proračuna tačan položaj leptira gasa.
Kod nekih senzora pored potenciometra zadržan je taster (c) koji se aktivira kada je prazan hod, odnosno kada je leptir gasa zatvoren.
Kod novijih sistema ubrizgavanja zbog zahteva da ne sme da dođe do zastoja u radu motora usled kvara na elementima kontrole smeše, u senzor položaja leptira gasa ugrađuje se dvostruki potenciometar (d). Oni rade paralelno ali ako dođe do kvara na jednom drugi ispravno radi, EUJ prepoznaje grešku, pali lampicu greške a motor nastavlja nesmetano da funkcioniše.
Sve o senzorima leptira gasa možete da pogledate u video lekciji.
Različiti tipovi senzora položaja leptira gasa
Kako ispitati senzor položaja leptira gasa
Ispitivanje senzora kao prekidača položaja leptira gasa se svodi na proveru ispravnosti tastera kada rotiramo breg, dovoda minus napajanja i ispravnost voda do EUJ.
Kod potenciometarskih senzora proverava se dovod napajanja iz EUJ na senzor (5 V), vrednost otpornosti na krajevima potenciometra i tačnost izlazne otpornosti ili napona sa klizača kada je leptir gasa zatvoren (prazan hod) i potpuno otvoren (puno opterećenje).
Početno podešavanje senzora u praznom hodu je kritčno. Kod mnogih senzora ovaj izlazni napon možemo da podesimo rotiranjem celog senzora u odnosu na kućište leptira gasa kada su olabavljeni pričvrsni vijci.
Ovo nije dovoljno da tvrdimo da je senzor ispravan. Dešava se da tokom duge upotrebe klizač ošteti deo otporne putanje potenciometra. Tada dolazi do prekida rada kada klizač prelazi preko tog oštećenja i EUJ gubi signal sa senzora. Prekid se najčešće javlja u delu donjeg delimičnog opterećenja jer je to najčešća frekvencija vožnje. Ispitivanje se obavlja snimanjem signala sa klizača kada lagano dodajemo gas do kraja i nazad. Test traje oko 2 sekunde i na osnovu snimljenog signala možemo da utvrdimo ispravnost senzora.
Snimanje izlaznog signala senzora
Kod senzora sa dvostrukim potenciometrom postupak ispitivanja je isti samo se posebno obavlja za jedan i drigi. Ova dva potenciometra imaju zajedničko napajanje iz EUJ.
Test senzora leptira gasa – postupak
Da bi ste obavili test senzora leptira gasa, pratite sledeće korake:
Pregled podataka za senzor leptira gasa
Merenje napona napajanja senzora leptira gasa
Provera senzora leptira gasa
Snimanje izlaznog signala sa senzora leptira gasa
